Hoe ondersteun je iemand in de rouw?
Verder leven na het verlies van een geliefde, hoe doe je dat? Het is een vraag die voor iedereen een andere invulling krijgt. Toch blijkt één iets steevast onontbeerlijk in het hele rouwproces: ondersteuning van de dichte omgeving. Zo ook voor Eva, die haar man Marc afgelopen voorjaar verloor. Eva deelt hoe ze dit heeft ervaren en waar ze troost uit heeft geput. Haar zus Lieve vertelt op welke manieren ze steun heeft geboden.
Laatste wensen inwilligen
“Zondag 29 november 2020. Op die dag werd mijn man met spoed in het ziekenhuis opgenomen. Al snel viel het onverbiddelijke verdict: Marc was ongeneeslijk ziek en had nog maar een paar maanden”, vertelt Eva (59). “Je wereld stort in, maar je moet verder tussen de brokstukken door. Ik had één missie: Marc zo goed mogelijk thuis verzorgen. Dat is me ook gelukt. Tot anderhalve dag voor zijn overlijden is hij bij mij kunnen blijven. Ik put er troost uit dat ik zijn wens om zo lang mogelijk thuis te zijn, heb kunnen inwilligen.”
Eva probeert haar man zo dicht mogelijk bij zich te houden. “Marc is en blijft hier aanwezig in huis. Niet alleen op de vele foto’s op de schouw, maar ook in zijn favoriete muziek die regelmatig weerklinkt of zijn trui waar ik me vaak in wikkel. Het verzacht het gemis.” Maar ook van anderen komt er steun. “Ik kreeg al heel wat bezoekjes, zelfs van mensen die ik al even niet had gezien. Ook de ex-collega’s kwamen een paar keer langs, telkens met een zelfgemaakte ovenschotel. Het zou je verbazen hoe een liefdevol bereide maaltijd je kan verwarmen – letterlijk en figuurlijk.”
Troostende herinneringen
Troost zit hem dus echt in de kleine dingen. “Absoluut”, beaamt Eva. “Voelen dat anderen aan je denken neemt je verdriet niet weg, maar het zorgt ervoor dat het minder hard snijdt. Wanneer mijn buren me vanuit de tuin spontaan uitnodigen om een glas te komen drinken bijvoorbeeld, of mijn hartsvriendin die een boeketje voor de deur komt zetten. Mijn zoon en dochter die de barbecue van mijn man, zijn pronkstuk, aansteken en me daarna vergezellen op een wandeling door de buurt. Een berichtje van een goede vriend met een foto van een regenboog. “Kijk, Marc is er weer bij”, stuurt hij dan. Het doet zo’n deugd om te merken dat anderen hem nog lang niet vergeten zijn.
Ook Eva’s zus Lieve (61) is er voor haar. “Vaak staat ze met haar brei- en bakgerei voor de deur. “Kom, we gaan een potje breien en een taartje bakken”, roept ze dan. Carré confituur – Marc zijn favoriet. Terwijl de keuken zich vult met de geur van vroeger, halen we samen herinneringen op. Met een traan, maar nog vaker met een lach.”
Want zonder verdriet ook geen vreugde, dat beseft Eva heel goed. “Het klinkt tegenstrijdig, maar sinds Marc is overleden vier ik het leven, nog harder en voller. Het is mijn ultieme eerbetoon aan mijn fantastische man die er altijd zo graag bij was. Mijn omgeving staat me hierin bij, en dat voelt hartverwarmend. Met hun kleine gebaren van troost en steun helpen ze me om de herinnering levend te houden.”
Grootse kleine gebaren
Zus Lieve blikt terug op het huwelijk van haar zus. “Een perfect huwelijk, dat bestaat niet. Maar dat van Eva en mijn schoonbroer kwam toch aardig in de buurt. Samen genieten van het leven – dat was hun motto. Het nieuws dat Marc nog maar een paar maanden had, kwam dan ook als een mokerslag. Ik besloot dat ik er volop voor Eva wou zijn.”
De eerste dagen na een overlijden moeten een pak praktische zaken geregeld worden. “Maar na de uitvaart, dan begint het pas”, gaat Lieve verder. “Ik was bang dat Eva in een gat zou vallen. Daarom liet ik, zonder me op te dringen, regelmatig van me horen. Een telefoontje, een berichtje of een bezoekje kan veel doen. Praten onder het genot van een stukje zelfgebakken taart en een kop koffie. In zo’n tijden is dat meer dan ooit ‘een bakje troost’.”
“Nieuwe plannen maken is belangrijk voor Eva, en daar help ik graag bij. Zo regelde ik een plaatsje voor haar in mijn wekelijkse breiles en gingen we samen ook al een paar dagen naar zee. Ik kan het gemis van Marc niet wegnemen, maar ik kan Eva wel laten voelen dat ik er voor haar ben. Door een luisterend oor te bieden, samen te koken of te bakken, en te blijven stilstaan bij belangrijke data zoals een huwelijksjubileum of verjaardag. Het zijn kleine dingen, maar ik voel dat ze een verschil maken.”
“Ik vind het ook heel belangrijk om het vaak over Marc te hebben. Vanuit mijn achtergrond als palliatief verpleegkundige weet ik dat dit een wezenlijke schakel is in het verwerkingsproces. In het begin kan het misschien wat moeilijk zijn om over een overledene te praten, maar het is voor een nabestaande nog pijnlijker als je hem of haar helemaal nooit noemt. Eva en ik halen dus regelmatig herinneringen aan Marc op. Keer op keer zie ik haar gezicht oplichten als we een anekdote van vroeger opdissen. Marc is er helaas niet meer, maar die herinneringen nemen ze mijn lieve zus niet af.”
Hebt u zelf een geliefde verloren? Of verleent u steun aan een dierbare in rouw? Op deze pagina vindt u tips die kunnen helpen om het afscheid dragelijker te maken.
Lees ook onderstaande blogartikels voor meer inspiratie rondom leven en afscheid.
