Alles over testament
Het opstellen van een testament vormt een essentieel onderdeel in successieplanning. Het stelt je in staat om meer controle uit te oefenen op je nalatenschap. Door je wensen juridisch vast te leggen, weet je dat ze ook zullen nageleefd worden. Dit geeft jou en je erfgenamen gemoedsrust en zekerheid.
Waarom een testament opstellen?
Een testament opstellen kan om verschillende redenen een meerwaarde zijn.
- Meer controle: je bepaalt zelf wie jouw bezittingen erft en hoe je nalatenschap (alles wat je nalaat) later wordt verdeeld
- Minder conflicten: je kan specifieke erfgenamen aanwijzen die anders niet zouden erven (bv. partner met wie je wettelijk of feitelijk samenwoont, pluskinderen, vriend[in], goed doel,…)
- Meer zekerheid: je kan aangeven wie de voogdij over jouw minderjarige kinderen krijgt als je komt te overlijden, zodat ze in goede handen terechtkomen. Je kan voor hen of andere kwetsbare erfgenamen ook een bewindvoerder aanstellen om hen (beter) te beschermen
- Minder erfbelasting: een slim testament, waarin gebruik wordt gemaakt van fiscale vrijstellingen en gunstige regelingen, kan ervoor zorgen dat er meer vermogen naar je erfgenamen vloeit en ze dus minder successierechten betalen
- Tijdbesparend: door vooraf vast te leggen wat er met je vermogen dient te gebeuren, verloopt de erfenisverdeling vlotter
- Specifieke wensen: je kan vastleggen wie bepaalde waardevolle bezittingen (bv. huis, aandelen, kunst,…) ontvangt of legaten opnemen (bv. gift aan een goed doel)
Zonder testament bepaalt de wet wie jouw erfgenamen zijn en hoe jouw bezittingen tussen hen verdeeld worden.
Wanneer een testament opstellen?
In welke situatie je jou ook bevindt: een testament biedt voordelen aan vrijwel iedereen.
- Personen met kinderen stellen gemiddeld iets minder vaak een testament op, omdat kinderen volgens het wettelijk erfrecht elk evenveel krijgen. Wie daarvan wil afwijken, stelt best een testament op, waarin je dan bijvoorbeeld vastlegt dat je zoon het appartement aan zee krijgt en je dochter je beleggingen.
TIP ! Hou er wel rekening mee dat je kinderen altijd recht hebben op een minimumdeel van je vermogen: hun reserve. Die bedraagt de helft van je vermogen en wordt gelijk verdeeld over al je kinderen. Iets om in je achterhoofd te houden bij het opmaken van je testament. - Personen zonder kinderen nemen vaak hun partner op als begunstigde in het testament. Zonder testament riskeer je dat een deel van je nalatenschap alsnog toekomt aan je bloedverwanten. Als je geen partner hebt, gebeurt het ook vaak dat personen zonder kinderen hun vermogen schenken aan één of meerdere goede doelen.
- Nieuw samengestelde gezinnen of hertrouwde ouders bevinden zich in familiale situaties die voor de wet meer complexiteit vragen. Een testament helpt om mogelijke conflicten te voorkomen en een duidelijke verdeling van de nalatenschap onder bijvoorbeeld stiefkinderen.
- Ondernemers en zelfstandigen kunnen in hun testament een opvolger aanduiden en zo de verderzetting van hun zaak garanderen.
- Personen met dieren kunnen in hun testament aangeven wie voor hun huisdier(en) zal zorgen en eventueel geld nalaten voor hun verzorging.
Hoe een testament opmaken in België?
Je kan je erfenis vastleggen in een testament bij de notaris, maar dat moet niet. Je kan het met andere woorden ook zelf opstellen. Wanneer je dit zelf doet, zonder langs te gaan bij een notaris, zijn er wel vormvereisten waarmee je rekening moet houden. Een testament dat niet voldoet aan de vereisten is niet rechtsgeldig en kan dus niet uitgevoerd worden.
In de regel geldt dat alle 3 soorten testamenten duidelijk en ondubbelzinnig moeten worden opgesteld.
Ga aan de slag
Naast een testament en een laatste wilsbeschikking zijn er nog andere zaken waarmee DELA je kan bijstaan. Heb je je bijvoorbeeld al eens afgevraagd wat de gemiddelde kosten zijn van een begrafenis of crematie? Met een uitvaartverzekering bescherm je je naasten tegen de kosten van jouw uitvaart later. Ontdek de uitvaartverzekering van DELA
Andere vragen
Wat is een testament?
Een testament is een schriftelijk document waarin een notaris of erflater (de persoon die overlijdt en iets nalaat) vastlegt waar het vermogen van de overledene naartoe gaat.
De erflater kan het testament op elk ogenblik herroepen, aanvullen en herschrijven. Het testament treedt pas in werking van zodra de persoon in kwestie overlijdt. Op dat moment kan er niets meer veranderd worden aan de inhoud van het document.
Wie zijn de ‘reservataire erfgenamen’?
De langstlevende wettelijke echtgenoot en kinderen van de overledene. Deze personen bezitten een zogenaamd voorbehouden of reservatair erfdeel, waardoor ze altijd recht hebben op een deel van de erfenis.
- De langstlevende wettelijke echtgenoot(*) heeft op grond van de reserve recht op de helft van de nalatenschap in vruchtgebruik, met als minimum het vruchtgebruik van de woning. Deze reservataire erfgenaam kan dus de woning van de overledene opeisen of verhuren.
* Een ongehuwde langstlevende partner (wettelijk of feitelijk samenwonend) heeft geen reserve en kan daardoor altijd onterfd worden. - De kinderen hebben op grond van de reserve recht op de helft van het vermogen van de ouders, ongeacht het aantal kinderen.
Als reservataire erfgenaam kan je je tegen de uitvoering van het testament verzetten, maar je bent niet verplicht om dat te doen.
Wat is het verschil tussen een testament en een laatste wilsbeschikking?
In een testament leg je vast waar je vermogen naartoe gaat als je er later niet meer bent.
In een laatste wilsbeschikking bepaal je waar je stoffelijk overschot later naartoe gaat en hoe je uitvaart er moet uitzien. Je bezorgt dit document ook best aan de burgerlijke stand van je gemeente. Bij DELA kan iedereen een laatste wilsbeschikking opmaken. Bovendien kunnen klanten hun polis automatisch koppelen aan dit document.
Wat zijn de voorwaarden bij het opstellen van een testament?
- voldoende helder van geest zijn
- door de wet niet onbekwaam verklaard zijn
- minstens 16 jaar oud zijn
- Minderjarigen kunnen slechts een testament opmaken over de helft van de goederen waarover ze beschikken en zelfs maar over één vierde als beide ouders nog leven.
- Meerderjarigen kunnen een testament opmaken over het geheel van de goederen waarover ze beschikken.
Wie kan niet erven?
- ongeboren kinderen
- dokters en apothekers die een persoon tijdens zijn laatste ziekte verzorgd hebben: er bestaat een captatieverbod (verbod voor artsen, verpleegkundigen,…), omdat medici meestal een band hebben met de zieke persoon en de kans op beïnvloeding daardoor groter is.
Er wordt echter een uitzondering gemaakt voor verwanten. Stel bijvoorbeeld dat een vader behandeld werd door zijn zoon die arts is. In dat geval kan de zoon ondanks het captatieverbod wél erven van zijn vader.