Erfenis verwerpen of aanvaarden?

Het is een veelgestelde vraag na een overlijden: wanneer moet je een erfenis weigeren? Onder erfenis verstaan we het geheel van roerende en onroerende goederen die een overleden persoon (de erflater) nalaat aan zijn erfgenamen. Een erfenis wordt daarom ook wel nalatenschap genoemd. In dit artikel bespreken we enkele scenario’s waarin je kan overwegen om de erfenis te verwerpen. DELA geeft geen advies. Bij twijfels ga je best te rade bij een expert.

Erfenis met schulden

Het is moeilijk om een eenduidig antwoord te geven op de vraag wanneer je een erfenis best aanvaardt en wanneer je er maar beter voor kiest om deze te verwerpen. Er zijn namelijk verschillende redenen die deze keuze beïnvloeden. Het is wel zo dat de verwerping van een nalatenschap meestal voorkomt bij schulden. Als de erfenis meer schulden dan actief (goederen) bevat of als je weet dat er later misschien nog schulden kunnen zijn, heerst grote onzekerheid en verwerpen de meeste mensen uit voorzorg.

Het is belangrijk om hier goed over na te denken, want eens je de erfenis aanvaard hebt, kan je dit niet meer ongedaan maken en sta je in voor alle openstaande schulden.

Hoe kan je nagaan of de erflater schulden heeft?

• Zijn er beslagberichten? Ga na of er bijvoorbeeld beslag is gelegd op de inboedel of het loon van de overledene.
• Zijn er aanmaningen? Ga bij instanties als de overheid, kredietinstellingen of de post na of er aanmaningen zijn.
• Zijn er rekeninguittreksels? Ga bij kredietinstellingen na of er rekeninguittreksels zijn waaruit blijkt dat de erflater schulden heeft. Houd er wel rekening mee dat niet elke bank deze informatie wil geven.

Aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving

Als je niet zeker weet of iemand schulden heeft, kan je kiezen voor aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving. In dit type aanvaarding kan je alleen verantwoordelijk worden gesteld voor de schulden aangaande het geld en de eigendommen van de overledene. Je eigen vermogen blijft dus onaangetast. Aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving wordt ook wel beneficiair aanvaarden genoemd.

Als je kiest voor aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving heb je een verklaring bij de notaris nodig. In ons land vergt beneficiaire aanvaarding een lange en kostelijke procedure, waardoor het in de praktijk minder voorkomt.

Generatiesprong

Naast schulden zijn er nog andere redenen waarom mensen ervoor kunnen kiezen om een erfenis te weigeren. Sommigen verwerpen de nalatenschap puur uit principe, omdat ze met de overleden persoon niets te maken willen hebben. Anderen verwerpen dan weer ten voordele van de kinderen.

Als je kinderen hebt en één van je ouders komt te overlijden, kan je ervoor kiezen om de erfenis niet te aanvaarden, waardoor jouw deel van de erfenis rechtstreeks aan je kinderen toekomt. Dit wordt ook wel ’generation skipping’ of generatiesprong genoemd. Generation skipping gebeurt in Vlaanderen vaak door mensen die enig kind zijn om lagere tarieven op successierechten te betalen. In Wallonië en Brussel is hier geen besparing op mogelijk.

Wil je zelf de successierechten op jouw erfenis berekenen?

Ga naar onze successiesimulator