Omgaan met rouw: waarom lotgenotengroepen helpen

De meeste nabestaanden die een dierbare verloren hebben, slagen erin dit verlies na een tijdje te verweven in hun leven, mede dankzij de hulp van familie, vrienden of collega’s. Maar soms kan het heel veel deugd doen om ook over het verlies te kunnen spreken met mensen die je (nog) niet kent, maar die heel goed begrijpen waar je door moet, omdat zij ook een verlies geleden hebben.

Erkenning en herkenning bij lotgenoten

Ann Costermans, rouw- en verliesconsulente bij DELA en zelf vrijwilligster bij een lotgenotenvereniging: ‘Mensen zoeken aansluiting bij lotgenoten om allerlei redenen. Als rouw onverhoeds aan je deur klopt, weet je meestal niet wat er op je af komt en stel je je heel wat vragen. Hoe kan ik me staande houden bij soms overweldigend verdriet? Zullen er ooit nog lichtpuntjes zijn? Hoe verloopt een rouwproces, vandaag en later? Of hoe kan ik omgaan met een partner die zijn of haar rouw helemaal anders beleeft? Hierover in gesprek gaan met lotgenoten en ervaringen en kennis delen, kan heel geruststellend en hoopgevend zijn.’

Het verlies krijgt ook ten volle erkenning in een lotgenotengroep. We horen vaak dat de omgeving van de rouwende enige tijd na het verlies terug overgaat naar de orde van de dag en schijnbaar nog weinig of geen behoefte heeft om over de overledene te praten. Voor de rouwenden is dat meestal helemaal anders. Voor hen is de wereld na het verlies als het ware gestopt met draaien en zij blijven de behoefte voelen om nog heel vaak over de dierbare en het verlies te praten. ‘Dat is ook logisch’, zegt Ann Costermans. ‘Een liefdesband stopt niet omdat de ander er fysiek niet meer is. En je wilt praten over diegene die je liefhebt.’

‘Een lotgenoot begrijpt dat. Hij zal dan ook keer op keer vragen naar jouw band met de overledene, waarom hij of zij zoveel voor je betekent en hoe het ‘nu’ met je gaat. Een lotgenoot ‘luistert’ echt naar je verhaal, ook al heb je het al meerdere malen verteld, en zal niet aarzelen een arm om je schouder te leggen als het allemaal even te veel wordt. Dat schept een band. Wij zien heel mooie vriendschappen ontstaan binnen de lotgenotengroep, waarbij de leden er voor elkaar zijn. In slechte, maar ook in goede tijden.’

Hoe vind je een goede lotgenotengroep?

Het delen van ervaringen en emoties met mensen die soortgelijke ervaringen hebben, kan dus helend zijn. Maar hoe vind je een lotgenotengroep die jou de steun biedt waarnaar je op zoek bent? Ann Costermans: ‘Er zijn heel wat rouwgroepen te vinden die als doel hebben om mensen in rouw te ondersteunen, zowel lokaal als nationaal en vrijwillig of professioneel ingezet. Vaak zijn ze afgestemd op mensen in een specifieke verliessituatie. Mensen die hun partner verloren hebben bijvoorbeeld. Of het verlies van een ongeboren kind. Maar er zijn ook organisaties die zich niet richten tot een specifieke doelgroep. Wat belangrijk is, is dat je je als deelnemer veilig kan voelen in de groep. Dat er plaats is voor wie zijn verhaal wil doen, maar evengoed voor iemand die enkel wil luisteren en niet of pas na een paar bijeenkomsten zijn eigen ervaring wil delen.’

Hoe de bijeenkomsten verlopen, varieert van organisatie tot organisatie. Meestal wordt voor een gezellige setting gezorgd, met comfortabele stoelen en een drankje en wat knabbeltjes zodat het een beetje aanvoelt als thuiskomen. Er worden dingen gedeeld, zowel eigen verhalen, ervaringen en emoties als tips en kennis: titels van boeken, podcasts, events... Alles wat helpt om het verdriet draaglijker te maken. Ook eens goed lachen bij het ophalen van een mooie herinnering hoort erbij.

Jouw huisarts of (rouw)therapeut kan helpen bij het zoeken naar een geschikte lotgenotengroep. Overweeg bij jouw keuze zaken zoals de grootte van de groep, de frequentie en duur van de bijeenkomsten, de vertrouwelijkheid en de ervaring van de facilitator... Neem deel aan een paar bijeenkomsten om te zien of de groep een veilige en ondersteunende omgeving biedt waarin je je comfortabel voelt.