Hoe kan je ouders van sterrenkindjes ondersteunen?

Wanneer ouders een kind verliezen staan we vaak sprakeloos: wat kunnen we als omgeving zeggen of doen bij zo’n ondenkbaar verdriet… Bij een stilgeboorte is er vaak nog meer onwennigheid. Sterrenouders worden dan ook vaak geconfronteerd met ongepast reacties of – wat misschien nog meer kwetst – met het stilzwijgen van hun verdriet. Hoe kunnen we als omgeving beter reageren? Enkele tips.

Ann Costermans, rouw- en verliesconsulente bij DELA: “Van zodra ouders met een kinderwens in verwachting zijn, vormen zij zich al een beeld van hun kindje en wordt er zielsveel van gehouden. Het verdriet is dan ook immens als hun kleintje tijdens of net na de zwangerschap komt te overlijden. Meer dan ooit hebben de ouders, en ook grootouders, er nood aan op dat moment gesteund te worden door hun omgeving. Alleen weet die omgeving niet altijd goed te reageren; zij hebben immers helemaal nog geen band kunnen opbouwen met de baby in de buik en die afstand kan voor een gebrek aan empathie zorgen. Voor de buitenwereld is een kindje pas 'echt' als het geboren is, maar ouders worden geboren vanaf het moment dat een mama in verwachting is.” We geven graag een paar tips hoe je ouders en grootouders van sterrenkindjes goed kan ondersteunen.

Het belang van de juiste woorden

Soms worden de juiste woorden gezegd op het juiste moment, maar heel vaak worden uitspraken gedaan die weliswaar goedbedoeld zijn, maar het verdriet alleen maar groter maken. Denken we maar aan clichés als ‘Gelukkig zijn jullie nog jong’ of ‘Gelukkig hebben jullie nog andere kinderen’.

Wens de ouders liever ‘veel moed om dit verlies te kunnen dragen’ dan ‘veel sterkte’. Na het verlies van een kindje moeten de ouders vooral niet sterk zijn, maar moeten zij de ruimte krijgen om uiting te geven aan hun immens verdriet. Je mag de ouders gerust proficiat wensen met de geboorte van hun kindje. Ze zijn mama en papa geworden, ook al is hun kleintje overleden.

En als je echt geen woorden vindt om te vertellen hoe erg je het vindt, mag je dat ook gerust zeggen. Soms zijn er ook geen woorden voor zo’n groot verdriet en is het voldoende om gewoon te luisteren of er simpelweg te ‘zijn’.

Erkenning en steun

Ook al heeft een kindje niet of maar heel kort geleefd, toch heeft het voor de ouders evenveel betekenis als een levend kindje; zij hebben er al een band mee opgebouwd, hebben dromen gekoesterd… Er wordt vaak gezegd dat geen kind zo aanwezig is als een overleden kind. Het is voor de ouders dan ook heel belangrijk dat het overleden kindje ‘blijvend’ erkend wordt, en ook dat zij in hun ouderschap worden erkend. Dus niet alleen kort na het overlijden, maar ook nog alle jaren daarna.

Enkele tips:

• Reageer tov ouders van een overleden kindje zoals je bij een levend kindje zou doen. Blijf erover praten en noem hem of haar bij naam.
• Stuur de ouders een mooi kaartje met een gepersonaliseerde tekst bij verjaardagen (van de geboorte en/of het overlijden) of andere bijzondere momenten.
• Vergeet het kindje nooit wanneer het aantal kindjes in een gezin ter sprake komt. Als ouders na een sterrenkindje bijvoorbeeld opnieuw een kindje mogen verwelkomen, zeg dan niet: “Proficiat met jullie eerste”. Want dit is hun tweede kindje.
• Als alternatief voor een verjaardagsgeschenk kan je in naam van het kindje een donatie doen aan een goed doel, zoals een lotgenotenvereniging die ouders van sterrenkindjes ondersteunt. Of je kan de ouders een mooi koestergeschenkje geven.

Wanneer het sterrenkindje niet het eerste kind in het gezin is, vergeet dan ook broertjes en zusjes niet. Ook zij hebben meegeleefd met de zwangerschap, keken ernaar uit om grote broer of zus te worden, en worden nu geconfronteerd met verdriet en rouw.

Contact houden

Verder is het, zoals bij elk verlies, belangrijk om ouders te laten merken dat je er voor hen bent. Beperk je niet tot het sturen van een kaartje of een berichtje op social media, maar blijf in contact, zodat ze zich liefdevol omringd voelen en niet in een isolement geraken. Er zullen momenten zijn dat ze weinig of geen behoefte hebben aan sociaal contact, maar blijf het gewoon proberen. Blijft hen ook uitnodigen om samen een wandeling te maken of zelfs voor een bijeenkomst of feestje.

Belangrijk is wel dat ze zich niet onder druk voelen gezet om te komen. Dat je erbij zegt dat, hoeveel tijd ze ook nodig hebben, de uitnodiging blijft. Er komt beslist een dag waarop ze de kracht vinden om opnieuw op een uitnodiging in te gaan.

Vraag ook wat je ‘concreet’ kan doen, zoals helpen met huishoudelijke taken of de andere kindjes bezig houden. Meer tips voor ondersteuning van mensen in rouw vind je in dit blogartikel.